येँ जिल्लाया दक्षिणपाखे कीर्तिपुर नगरपालिका दुने लाःगु छगू प्राचीन नेवाः वस्ती खः चोभार । येँया लाय्कुलिं थ्व थाय् ६.४ किमी तापाः ।
चोभार धार्मिक, सांस्कृतिक व भौगोलिक ल्याखं अतिकं नांजाःगु थाय् खः । स्वयम्भू पुराणकथं स्वनिगः लखं जायाच्वंगु इलय् बोधिसत्व मञ्जुश्रीं थ्वहे थासय् लः पिहां वनीगु निकास दयेकाः स्वनिगःयात मनू च्वने लायक बस्ती दयेकूगु खः । थन चखुंति बखुंति नांगु निगू गुफा नं दु । १२५० मिटर ताःहाकःगु थ्व गुफा एशियाया हे दकलय् ताःहाकःगु गुफा मध्ये छगू खः । थन थीथी जातिया जडीबुटी व ल्वहंचुंया पहाड नं दु ।
चोभारया क्वय्ना गणेद्यः, क्वय्ना खुसि व आनन्दादी लोकेश्वर अतिकं नांजाः । थ्व बौद्ध व हिन्दूतय् पवित्र स्थल खः । क्वय्ना गणेद्यःयात जलविनायक नं धाइ । जलविनायक स्वनिगःया प्यम्ह गणेद्यः मध्ये छम्ह खःसा आनन्दादी लोकेश्वर नं स्वनिगःया प्यम्ह लोकेश्वर मध्ये छम्ह खः । थन हरेक दँय् माय् अपसं धकाः लछि धलं दनाः अपसं च्वनेगु चलन दु ।

नेवाः जात मध्ये छगू द्यःला खः । स्वनिगः व स्वनिगलं पिने गन गन नेवाःत दु अन अन द्यःलात नं दु । थुमिगु ज्या द्यःपाः च्वनेगु, धकि, पिचा, लिमिचा, कलालि व खःमू थायेगु, झारफुक वैद्य ज्या यायेगु, झाक्री च्वनेगु, न्या लायेगु, बँ पुइगु, फा, हँय्, खा लहीगु आदि खः । किराँत, बौद्ध व हिन्दु धर्म माने याइपिं थुमिसं थःगु धर्म संस्कृतिकथं बाँसुरी पुइगु, कोंचाखिं थायेगु, म्ये हालेगु नं यानावयाच्वंगु दु ।

स्वनिगः दुनेया ऐतिहासिक बस्ती धर्मस्थलीइ यक्व न्ह्यवंनिसें मनूतय् बसोवास दुगु खनेदु । थ्व थाय्या पूर्वय् मनमैजु व काभ्रेस्थली, पश्चिमय् गोलढुङ्गा, उत्तरय् काभ्रेस्थली व जितपुरफेदी अले दक्षिणय् गोलढुङ्गा व मनमैंजु लाः । थौंकन्हय् येँ जिल्लाया तारकेश्वर नगरपालिकाय् लाःगु धर्मस्थलीइ लिच्छवि जुजु शिवदेव प्रथमया संवत् ५१७ च्वयातःगु अभिलेख लुया वःगु दु । थ्व अभिलेखं धर्मस्थली प्राचीनकालंनिसें आबादी जुयावःगु सीदु । च्वय् न्ह्यथनागु अभिलेखय् थ्व थाय्यात ‘दु…ग् ग्राम’ धयातःगु दु । अभिलेखया आखः ज्यला वनेधुंकूगुलिं ध्वाथुइक ब्वने मफुसां उबले थ्व थाय्या नां धर्मस्थली मखु, मेगु हे दु धयागु सीदु । तर छु खः धकाः धाःसा धाये मफु ।
थ्व थासय् मध्यकालीन कान्तिपुर राज्यया जुजुपिं लक्ष्मीनरसिंह मल्ल, प्रताप मल्ल व नृपेन्द्र मल्लपिनि अभिलेखत नं लुया वःगु दु । थुकिं धर्मस्थली बस्ती मध्यकालय् कान्तिपुरया अधिनय् लाः धयागु सीदु । शाहकालीन जुजुपिनिगु पालय् नं थ्वयात धर्मस्थली हे धायेगु यात ।
थ्व थाय्या नां धर्मस्थली गथे जुयाः च्वं वन धैगु बारे छगू धापू दु । थ्व थाय् ल्हासा लिसें पश्चिम नेपालय् वये–वने यायेगु व्यापारिक लँपु खः । थ्व लँ जुयाः वये–वने याइपिंत थनया स्थानीय मनूतय्सं बाय् च्वनेत व नयेत्वने यायेत बांलाःगु व्यवस्था याना बीगु जुयाच्वन । उकिं थनया ‘धर्मस्थल’ धायेगु यात । वहे नां लिपा धर्मस्थली जुया वंगु धाइ । धर्मस्थली दुनेया त्वाः धोकास, सिक्च्छे, पिंगखलः, चापुचा, जरंकु, नायत्वाः, मुसुन्चाहाल त्वाः, सिफल आदि खः ।
थन त्रीकुन (अजिमा), महाँकाद्यः, गणेद्यः, नासःद्यः, भिंद्यः, गोरखनाथ, ससुद्यः, महाद्यः, नारांद्यः, राधाकृष्ण द्यःया धार्मिक सम्पदा दु । नापं बौद्धस्तुप, चीभाः नं थाय्थासय् दु । धर्मस्थलीइ दँय्दसं पाहांचः¥हेनिसें न्यान्हुतक महाँकाद्यः, त्रिकुन व स्वम्ह गणेद्यः यानाः न्याम्ह द्यःया न्यागू खःया जात्रा याइगु परम्परा दु ।

येँ, यल व ख्वप स्वंगू लागायात स्वनिगः अर्थात् नेपाः गाः धाइ । न्हापा थुगु थाय् दह जुयाच्वंगु व मञ्जुश्रीं बस्तीयोग्य याःगु खँ स्वयम्भु पुराणय् न्ह्यथनातःगु दु । थन गोपालवंश, किरातवंश, लिच्छविवंश, मल्लवंश, शाहवंशं राज्य याना वंगु दु। थुमिसं राज्य यानावंगु फुक्कं कालया शिलापत्रय् नेपालभाषाया थीथी लिपि न्ह्यथनातःगु जुयाः थनया मूल नेवाः हे खः धकाः सीदु । स्वनिगः समुन्द्री सतहं १४२५ मिटर (९४६७५ फीट) च्वय् लाः । स्वनिगः छचाखेरं फुचो, धेनाचो, जामाचो व सिवुचो पहाडं घेरे जू ।
स्वनिगःया क्षेत्रफल ३४८.५ वर्गमाइल व २०७८ सालया जनगणनाकथं कुल जनसंख्या २९,९६,३४१ दु । स्वनिगः दुनेया थीथी न्हय्गू सम्पदा गथे कि येँ, यल व ख्वपया लाय्कू, स्वयम्भू, खास्ती, पशुपति व चाँगुनारायण विश्व सम्पदाया धलखय् दुथ्याः ।
तोखा, किपू, थिमि, नगदेश, बोदे, भुइजःसि, सूर्यविनायक, गोकर्ण, पांगा, वादे, टिका भैरव आदि स्वनिगःया प्रख्यात थाय्त खः । स्वनिगःया सुरक्षाया नितिं प्यम्ह नारायण, प्यम्ह करुणामय, प्यम्ह वाराही, प्यम्ह भैरव थीथी थासय् पलिस्था यानातःगु दु ।
कला, सम्पदा, प्यागोडा शैली, शिखर शैली, स्तुपा शैलीया वास्तुकला, मूर्तिकलाया धनी स्वनिगः नेपाः देय्या केन्द्र खः । नेवाःतय् आदिभूमि स्वनिगः दुने थीथी भाषा, धर्म, संस्कृति, जातजाति, साहित्य, बाजागाजा, नखःचखः नापनापं बौद्ध व हिन्दू देगः, बहाः, बही, चैत्य आदिं थनया म्हसीका बियाच्वंगु दु । स्वनिगः दुनेया जात्रात मध्ये ख्वपया बिस्काः जात्रा, येँया यँयाः जात्रा, यलया बुंगद्यः जात्रा थनया मू जात्रात खः ।