काकाभाइ मानन्धर

भाजु काकाभाइ (शम्भुमान) मानन्धर ख्वपया थाथुला क्वाथन्दौ त्वालय्‌ ने.सं. १०४९ यंलाथ्वः चौथि (चथाः)खुन्हु मां चन्द्रमाया बौ पृथ्वीमान मानन्धरया चीधिकःम्ह काय्‌ जुयाः जन्म जुयादीगु खः । मचांनिसें कला ख्यलय्‌ नुगः क्वसाःम्ह जुयाः निदँ मदुबलय्‌ निसें थः अबु मदयेका च्वनेमाःसां कका साहु लहरमान मानन्धरया हःपालं ख्वप देय्या आपालं दबुलिइ थ्यं मथ्यं खुदँया वैंसंनिसें थःत कला ख्यलय्‌ समर्पित जुयाः न्ह्यचिला दिल ।
छकः छेँँय्‌ मत सिनाच्वंगु इलय्‌ ककाबाज्यां भजन हालेत हार्मोनियम थायेत तयातःगु थासय्‌ च्वनाः मचाम्ह काकाभाइं हार्मोनियमय्‌ प्रष्ट जुइक धूनय्‌ थःगु पतिं ब्वाकाच्वंगु खनाः थः काय्‌चिया सांगीतिक ज्ञान बांलाक ध्वाथुइका दीगु जुयाच्वन । उगु इलय्‌ मिसामस्तय्‌त प्याखं, म्ये हालेत मस्त स्यनी धकाः दबुली छ्वयेगु चलन मदु । अले वय्‌कःयात लुँयागु तिसां तीकाः वय्‌कःया ककां थाय्‌ थासय्‌ दबुली मिसामचाया रुपय्‌ प्याखं ल्हुइकेत यंकादीगु जुयाच्वन । गुकिया लिच्वःकथं वय्‌कः बुलुहुं बुलुहुं म्ये चिनेगु, नृत्य, गायन, संगीत, वाद्यवादन, सापारु ज्वःछि पिदनीगु रामायणी प्याखं स्यनेगु व नाटक म्हितेगुया नापनापं निर्देशनय्‌ नं पारंगत जुजुं वन ।
वय्‌कलं गुरु वस्ताद विवेकदासपाखें शास्त्रीय संगीतया ज्ञान कयादीगु खः । वय्‌कःया आपालं वाद्यवादनपाखे नुगः क्वसाःगु हुनिं जुइमाः न्ह्यागुं न्हूगु पुलांगु बाजं वय्‌कलं याउँक व अःपुक हे थाये सयेका दी । वय्‌कलं हार्मोनियम, तवला, मादल, भ्वाइलिन, धिमे, बाँसुरी, लालाखिं, पछिमा, आकर्डिन बाजं थानादीगु दु ।
न्हापान्हापा नाटकय्‌ मिसा पात्रया भूमिका नं मिजंपिन्सं हे म्हितेगु याना वयाच्वंगु खः । वय्‌कः व पासापिनिगु आपालं कुतलं मिसा मस्तय्‌त हे दबुली नाटकय्‌ म्हितकेत पित हयेत ताःलाना दीगु खः ।
वय्‌कलं थःम्हं हे निर्देशन यानाः म्हितादीगु नाटकत– च्यवन ऋषि, जलन्धर, प्रेम मिलन, कीचक वध, भीमसेन, उषाहरण, बेसन्तरया मचादान, साहसी महिला, प्रतापसिंह, सत्य हरिश्चन्द्र, वाणासुर, कामदेव भष्म, समाज, शाहवंशको देन, श्री स्वस्थानी व्रतकथा आदि खः । नेपाल साहित्य मन्दिर, नृत्य कला मन्दिर, दत्तात्रय रास भजन मण्डल, दीपंकर भजन खलः, विराट नेपालभाषा साहित्य सम्मेलन, बाल साहित्य मण्डल आदि सम्मेलनय्‌ न्ह्यब्वइगु लसकुस म्येय्‌ अप्वः यानाः वय्‌कलं लय्‌ तयाः थः शिष्यपिन्त न्ह्यब्वया दीगु दु । काकाभाइ मानन्धरं नेपाल साहित्य मन्दिर (२०१०) व नृत्य कला मन्दिर (२०१२) दथुया सांस्कृतिक ताँया भूमिका म्हितादीगु दु ।
काकाभाइ मानन्धरया सक्रियताय्‌ थःगु हे संगीत संयोजनय्‌ थःम्हं नं म्ये हालाः, मेपिन्त नं हःपाः बियाः “दीपंकर ज्ञानमाला भजन” बौद्ध भजन मुनाया अडियो म्येचाः पिथनादीगु दु । वय्‌कःया सक्रियताय्‌ “जलन्धर” नाटकया टिकट शो तकं यायेत ताःलाःगु खः । थुगु नाटकया म्ये व वय्‌कलं लय्‌ चिनादीगु म्येत मुनाः वय्‌कःया तःधिम्ह म्ह्याय्‌ प्रतिसरा साय्‌मिं “उनैको यादमा” सिडी म्येचाः नं पिथंगु खः । थ्वय्‌कः ने.सं. १११६ तछलाथ्वः मंगलचौथिखुन्हु मन्त ।