NewaGyanKosh

निबन्ध–परिचय दर्बार हाई स्कुलया अध्यापक मास्टर काशीलाल दलीं च्वयादीगु चिःहाकःगु न्यय्‌छपु बस्तुगत निबन्धया संग्रह खः । नेपालभाषा परिषदपाखें ने.सं १०७२ य् पिदंगु थ्व निबन्ध–परिचय स्कूलया मचातय्‌त अर्थात् ब्वँमिपिंत लक्षित यानाः च्वयातःगु सफू खः । थ्व निबन्ध सफू स्कुल स्कुलय् पाठ्यपुस्तकया रुपय् दुथ्याकुसें लिपा लिपा नं थुकिया संशोधित संस्करण पिहांवःगु दु । थ्व सफूया मू लक्ष्य मचातय्‌त निबन्ध गथे च्वयेगु धैगु ज्ञानबीगु खः ।

उपन्यास सम्राट भाजु धुस्वां साय्‌‌मिं च्वयादीगु उपन्यास खः – निभाः । थ्व सफू देगः म्हिचा सफूया लुखां ने.सं. ११०५ स पिदंगु खः । थ्व उपन्यासया सम्पादन भाजु भरत साःमिं यानादीगु खः । थ्व उपन्यास धुस्वांया न्हापा न्हापाया उपन्यास सिबय् बिषयगत रुपय् नं, शैलीगत रुपय् नं बिस्कं खः । थौंतकया अलिखित लेखन खः । थःत छ्याछ्यायानाः म्वानाच्वनेमाःगु बाध्यता व बौद्धिक छटपटी थ्व उपन्यासय् न्यनाच्वंगु दु ।

तुयु पुंया निभाः जः सफूचा ने.सं. ११२७ सिल्लागा सिलाचःह्रेकुन्हु कुतः पिकाकः पाखें पिथंगु खः । पीनिपु हाइकु दुथ्यानाच्वंगु थ्व सफुलिइ दुःख पीडाया सः थ्वयाच्वंगु दु । मसीतले सुख जुइमखु, नुगः ख्वया च्वनीबलय् जहां थीगु थासय् च्वंसां नुगः सिचुसे च्वनीमखु धयागु सन्देश थुकी दुथ्यानाच्वंगु दु ।

मय्‌जु निभाः बज्राचार्यया जन्म ने.सं.१११० पौष कृष्ण पक्ष ४ कुन्हु येँय् जूगु खः । वय्‌कःया मांया नां विजयलक्ष्मी तुलाधर व बाःया नां नारद बज्राचार्य खः । नेपालभाषा साहित्यय् वय्‌कलं विशेष यानाः नियात्रा साहित्यया च्वसु च्वयेगु यानादी । वय्‌कःया न्हापांगु नियात्रा च्वसु माइ जर्नि टु जापान खः । थ्व वय्‌कः सन् २००० य् जापानय् अन्तराष्ट्रिय मचातय्‌गु सम्मेलनय् ब्वति कयाः वयेधुंकाः च्वयादीगु नियात्रा च्वसु खः । थ्व च्वसु इकेदा इन्टरनेशनल स्कूलया ख्वाःपतिइ सन २००१य् पिदंगु खः । वय्‌कःया नेपालभाषाया न्हापांगु नियात्रा च्वसु राफ्टीङ्ग२ भोतेकोसी खः । थ्व नियात्रा सन्ध्या टाइम्स न्हिपतिइ ने.सं.११२९ चौलागा १ य् पिदंगु खः ।

लजगाया सिलसिलाय् वय्‌कः थीथी देशय् झायादी । अथे झाइबलय् अनया विशेष न्ह्यथनेबहःगु खँयात कयाः वय्‌कलं नियात्रा च्वसु च्वयादी । कृतिगत रुपय् सफू पिमदंनिगु खःसां वय्‌कःया नियात्रा च्वसु नेपालभाषा टाइम्स, थाय्‌भू, नःलि पत्रिकाय् पिदना वयाच्वंगु दु । नियात्रा लेखनय् वय्‌कःया थःगु कथंया मौलिक पहः दु । जीवन्तता दु । वातावरण व मानविय समवेदनयात वय्‌कलं थःगु च्वसुइ ब्वयेगु यानादी । वय्‌कलं ने.सं.११२७ स ईल्वहँ च्वखँ सिरपाः त्याकादीगु खः।

निभाःया पलाखय् सफू भाजु श्यामदासं च्वयादीगु बाखं मुना खः । चक्रवति पुस्तकालयं ने.सं. ११०४ स पिथंगु थ्व सफुलिइ झिंछपु बाखं दु ।

निमन्त्रणा म्येहना प्याखंया रचनाकार दुर्गालाल श्रेष्ठ खः । झिंस्वंगू दृश्य दुगु थुगु सफू नेपालभाषा म्ये गुथिपाखें ११०६ स पिदंगु खः । प्याखं बौद्धकालिन घटनायात कयाः च्वयातःगु दु ।

निमन्त्रणा म्येहना प्याखं संस्कृति विभाग नेपाली युवक बौद्ध परिषद्पाखें ने.सं. १०८८ व १०९६ बछलाबलय् पिदंगु खः । झिगू दृश्य दुगु थुगु सफुलिइ बौद्धकालिन घटनाया लिधंसाय् राजनर्तकी बासवदत्ता व भिक्षु आनन्दयागु खँचु दुथ्याकातःगु दु ।

निरञ्जन ताम्राकार अबु पन्ना मान ताम्राकार व मां चिनिलानी ताम्राकारया कोखं ने.सं. १०८६ तछलागा चौथि मंगलवाः कुन्हु मरु, इलाछेँय् जन्म जूगु खः । वय्‌कः नेपाल लिपि, रञ्जना लिपि व नेपालभाषा च्वन्ह्याकेगु अभियानय् न्हयचिलाच्वनादीम्ह व्यक्तित्व खः । नेसं ११०१ निसें नेपाल लिपि गुथिइ आवद्ध जुयाः नेपाल लिपि व रञ्जना लिपि स्यनेकने यायेगु व नेपाल लिपि प्रवद्र्धनय् युवापुस्तायात नुगः क्वसायेकेगु ज्याझ्वः न्ह्याकेत नं न्ह्यचिलादीगु दु । वय्‌कः ने.सं. ११३७ निसें ११४२ तक नेपाल लिपि गुथिया नायः जुया नेपाल लिपि संरक्षण व प्रवद्र्धन यायेगु ज्याय् न्ह्यचिला दीगु दु । ईञ्जिनियरिङ्ग विषयया स्नाकोत्तर तगिं अध्ययन क्वचायेकादीम्ह वय्‌कः ईञ्जिनियर पेशा नालाः नेपाल सरकार व थीथी अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाय् ज्या यानादीगु दु । वय्‌कः नेवाः जातिया व्यवसायिक उत्थान व समृद्धिया निंतिं थीथी संस्था व पुचलय् आवद्ध जुयादीगु दु । अमृत साईन्स क्याम्पसया निभाः साहित्य पाःलाःया नायः जुयादीम्ह वय्‌कलं ‘निभाः दँपौ’या न्हापांगु ल्याः सम्पादन नं यानादीगु दु ।

ने.सं. १०७१ यंलाथ्व १२ कुन्हु बाः पूर्णरत्न शाक्य व मां चन्द्रमाया शाक्यया कोखं येँय् जन्म जुयादीम्ह खः— भाजु निरञ्जनरत्न शाक्य । ने.सं. १०९६ य् निकचा नांगु बाखं ज्वनाः झाःम्ह भाजु निरञ्जनरत्न शाक्यं बाखं, ख्यालः व म्येँ च्वयादी । वयकःयात नेपालभाषाय् मूलतया बाखं च्वमि नापं नेपालभाषाया छम्ह सक्रिय कार्यकर्ता व मातृभाषा अनुरागीकथं म्हसीकेगु याः ।

वय्‌कःया पिदने धुंकूगु सफू थथे दु– निकचा (ने.सं.१०९८), ब्वलासा (ने.सं.११०१) । लुमन्ति खलः, प्यूखाया नायः भाजु निरञ्जनरत्न शाक्यं तःदँ तक नेपालभाषा साहित्य सम्मेलन न्ह्याकादीगु खः । नेपाल लिपि गुथि स्वने न्ह्यः वय्‌कलं थासं थासय् वनाः नेपाल लिपि स्यनेगु ज्या नं यानादीगु खः । वय्‌कः ने.सं ११४२ या न्हूदँ समारोहया नायः नं जुयादीधुंकूगु दु ।