NewaGyanKosh

  • पुलां कसि न्हूगु दापू

    पुलां कसि न्हूगु दापू समालोचक भाजु इन्द्र मालिं च्वयादीगु नेपालभाषा साहित्य सम्बन्धी थीथी विषयया अनुसन्धानमूलक रचनातय्‌गु संग्रह खः । त्रिवेणी साहित्य प्रतिष्ठानपाखें ने.सं १११७ पिदंगु थ्व सफू मालीजुं थःगु इलय् ब्यलय् थीथी पत्रपत्रिकाय् पिदनेधुंकूगु लेखयात छथासं मुनाः सफूया रुपय् पिकयातःगु रचनाया संग्रह खः । उकिं थ्व सफुलिइ दुथ्याःगुु रचनात छगू विधाय् केन्द्रीत जुयाच्वंगु मदु । थ्व सफुलिइ गुलिं अनुसन्धानात्मक लेख गथे संगीत चन्द्रोदय दुने नेपालभाषा, मल्ल ईया नेपालभाषाया कविता थेंज्याःगु च्वसुत दुथ्यानाच्वंगु दुसा गुलिं च्वमि इन्द्र मालीया थौंया नेपालभाषाया आधुनिक कविता, बाखं आदि सम्बन्धी धारणा दृष्टिकोण प्वंकातःगु विवेचनात्मक रचनात दु ।

  • पुलांगु नेपालभाषा पारिभाषिक खँग्वःमुना

    पुलांगु नेपालभाषा पारिभाषिक खँग्वः मुना सफूया च्वमि भाजु वज्रमुनि बज्राचार्य खः । थुगु सफू ने.सं. ११२१ य् नेपालमण्डल घःचाः धुकू, यलपाखें पिदंगु खः । थुगु सफू खँग्वः धुकूनाप स्वापू दु । थुकी पारिभाषिक खँग्वः ब्वथला व पारिभाषिक खँग्वः मुना यानाः निगू ब्वय् ब्वथलातःगु दु । थुकिया मू तातुना धैगु नेपालभाषाया पुलांगु वाङ्गमय सफू ब्वनेबलय् वइगु पारिभाषिक खँग्वःत अःपुक थुइके फयेमाः धैगुकथं थौंकन्हय्‌या खँग्वलं अर्थ च्वयातःगु खः ।

  • पुलांगु नेपालभाषा वाङ्मय मुना– ब्व १

    पुलांगु नेपालभाषा वाङ्मय मुना ब्व १ सफू भाजु काशीनाथ तमोटं मुनेगुया नापं सम्पादन यानादीगु सफू खः । मञ्जु पिथं येँपाखें ने.सं ११२१ य् पिदंगु थ्व सफू पुलांगु वाङ्मयया थीथी सफू, पत्रपत्रिकापाखें नमुनाकथं थीथी विषयया छगू छगू ल्ययाः मूल श्रोत नाप रुजु यानाः मुनातःगु झिंन्हय्‌पु वांगमय संग्रह खः । थ्व सफुलिइ दुथ्याःगु वांगमययात रचनात्मक वाङ्मय व सृजनात्मक साहित्य धकाः निब्वय् ब्वथलातःगु दु । रचनात्मक वांगमय दुने लिखित अभिलेख उत्र्कीण अभिलेख व ग्रन्थ अभिलेख धकाः स्वब्वय् यानाः न्ह्यब्वयातःगु दु । अथे हे सृजनात्मक साहित्य दुने नं १) आख्यान २) चिखँ/काव्य/म्ये व ३) प्याखं /नाटक यानाः स्वंगू भागय् विभाजन यानातःगु दु ।

  • पुलामया बालकुमारी जात्रा


    यें दक्षिण पश्चिमय् लाःगु छगू नेवाः बस्ती पुलाम (पुलांगु नैकाप) नं खः । थन थिंलाथ्व दशमी कुन्हु बालकुमारीया जात्रा जुइ ।


    बखुंमदःया होम
    बखुंमदः जात्राया मेगु छगू महत्वपूर्ण पक्ष धयागु बःखुया विष्णुदेवी देगः न्ह्यःने, दिपय् व किपूया पीगं द्यः (इन्द्रायणी)या न्ह्यःने जुइगु होम नं खः । थ्व होमया स्वापू येँया लुतिइ जुइगु सर्पाहुति होमलिसे दु धाइ । थ्व होमया इलय् म्येय्या नुगःचु्, चखुंचा दुयाः होम याइ । होमया निंतिं अष्टमीकुन्हु किपूया क्वाथछें पःमाःत बःखुइ वनी । उबलय् इन्द्रायणीइ बलि बिउम्ह म्येय्या नुगःचु ज्वनावनी । बःखुया विष्णुदेवीया पुजा सिधयेवं उमिसं ज्वनावःगु म्येय्या नुगःचु दुयाः होम याइ । थन होम याये सिधयेकाः किपूया दक्षिण पश्चिमय् लाःगु दिपय् चखुं दुयाः होम याइ । होम याइबलय् छज्वः चखुंचा मध्ये माचखुं छम्हेसित ब्वयेका छ्वइसा छम्हेसित होमय् आहुति बी । थन होम सिधयेकाः पीगं द्यःया न्ह्यःने होम याइ । थन होम याइबलय् दुगु बलि बी ।
    लोककथन कथं येँया लुति (इन्द्रायणी)इ सर्पाहुति होम याःबलय् होमय् दुयाछ्वःम्ह बखुं ब्वयावनाः बःखुइ जूवल । किपूमितय्सं थुकियात बांलाःगु लक्षण तायेकाः थन नं होम यायेगु सुरु यात । थन होम यायेबलय् बखुंयात होमय् आहुति मबिसे ब्वयेकाछ्वइ ।