NewaGyanKosh

बौ काजीलाल श्रेष्ठ व मां बिन्दुवासिनी श्रेष्ठया क्वखं यलया तापाहिती न्याधः त्वालय् ने.सं. १०५६य् उपन्यास च्वमि भाजु पुरुषोत्तमलाल श्रेष्ठया जन्म जूगु खः । बि.ए. तकया अध्ययन यानादीम्ह भाजु श्रेष्ठं नेपालभाषा साहित्यख्यलय् थःगु च्वसा चिनाखँ व उपन्यासपाखे न्ह्याका झायाच्वंगु दु । वय्‌कःया न्हापांगु सृजनाकथं ने.सं. १०७६ दँय् मचा स्वलापतिइ पिदंगु मचायात चिनाखँ खः ।

अथेहे ने.सं. १११५य् वय्‌कलं द्यः लानी उपन्यास पिथनादिल । थ्व द्यःलानी उपन्यास मल्लकालीन ऐतिहासिक घटनाया लिधंसाय् च्वयातःगु उपन्यास खः । उपन्यासय् श्रीनिवास मल्लया मथ्याःम्ह काय्नं छम्ह ब्रम्हुनीनाप इहिपा याइगु, मायाया जालय् लानाः लिपा व मिसां द्यःला नाप इहिपा यानाः द्यःलानी धायेकेमाःगु, अले झीगु समाजय् क्वजातयात गुकथं क्वत्यलीगु धयागु आदि खँ न्ह्यथनातःगु दु ।

पुलां कसि न्हूगु दापू समालोचक भाजु इन्द्र मालिं च्वयादीगु नेपालभाषा साहित्य सम्बन्धी थीथी विषयया अनुसन्धानमूलक रचनातय्‌गु संग्रह खः । त्रिवेणी साहित्य प्रतिष्ठानपाखें ने.सं १११७ पिदंगु थ्व सफू मालीजुं थःगु इलय् ब्यलय् थीथी पत्रपत्रिकाय् पिदनेधुंकूगु लेखयात छथासं मुनाः सफूया रुपय् पिकयातःगु रचनाया संग्रह खः । उकिं थ्व सफुलिइ दुथ्याःगुु रचनात छगू विधाय् केन्द्रीत जुयाच्वंगु मदु । थ्व सफुलिइ गुलिं अनुसन्धानात्मक लेख गथे संगीत चन्द्रोदय दुने नेपालभाषा, मल्ल ईया नेपालभाषाया कविता थेंज्याःगु च्वसुत दुथ्यानाच्वंगु दुसा गुलिं च्वमि इन्द्र मालीया थौंया नेपालभाषाया आधुनिक कविता, बाखं आदि सम्बन्धी धारणा दृष्टिकोण प्वंकातःगु विवेचनात्मक रचनात दु ।

पुलांगु नेपालभाषा पारिभाषिक खँग्वः मुना सफूया च्वमि भाजु वज्रमुनि बज्राचार्य खः । थुगु सफू ने.सं. ११२१ य् नेपालमण्डल घःचाः धुकू, यलपाखें पिदंगु खः । थुगु सफू खँग्वः धुकूनाप स्वापू दु । थुकी पारिभाषिक खँग्वः ब्वथला व पारिभाषिक खँग्वः मुना यानाः निगू ब्वय् ब्वथलातःगु दु । थुकिया मू तातुना धैगु नेपालभाषाया पुलांगु वाङ्गमय सफू ब्वनेबलय् वइगु पारिभाषिक खँग्वःत अःपुक थुइके फयेमाः धैगुकथं थौंकन्हय्‌या खँग्वलं अर्थ च्वयातःगु खः ।

पुलांगु नेपालभाषा वाङ्मय मुना ब्व १ सफू भाजु काशीनाथ तमोटं मुनेगुया नापं सम्पादन यानादीगु सफू खः । मञ्जु पिथं येँपाखें ने.सं ११२१ य् पिदंगु थ्व सफू पुलांगु वाङ्मयया थीथी सफू, पत्रपत्रिकापाखें नमुनाकथं थीथी विषयया छगू छगू ल्ययाः मूल श्रोत नाप रुजु यानाः मुनातःगु झिंन्हय्‌पु वांगमय संग्रह खः । थ्व सफुलिइ दुथ्याःगु वांगमययात रचनात्मक वाङ्मय व सृजनात्मक साहित्य धकाः निब्वय् ब्वथलातःगु दु । रचनात्मक वांगमय दुने लिखित अभिलेख उत्र्कीण अभिलेख व ग्रन्थ अभिलेख धकाः स्वब्वय् यानाः न्ह्यब्वयातःगु दु । अथे हे सृजनात्मक साहित्य दुने नं १) आख्यान २) चिखँ/काव्य/म्ये व ३) प्याखं /नाटक यानाः स्वंगू भागय् विभाजन यानातःगु दु ।

भाजु पुष्करबिक्रम प्रजापतिया जन्म बौ तुइकाजी प्रजापति तथा मां तुइल माया प्रजापतिया कोखं ने.सं १०९९ पोहेलाय् थिमिया चपाचो त्वालय् जूगु खः । नेपाःया परम्परागत सांगीतिक व सांस्कृतिक पृष्ठभूमि दुगु परिवाय् ब्वलंम्ह पुष्करबिक्रम प्रजापति थौंकन्हय् थः परिवार सहित अमेरिकाया भर्जिनियाय् सिनियर क्लाउड सिस्टम इन्जिनियर जुयाः ज्या यानाच्वनादीगु दु । मचाइलंनिसें हे भाषासाहित्य संगीत प्रति मन क्वसाःम्ह भाजु पुष्कर नेपालय् च्वनादीबलय् चकना साहित्य पाःलाःया अध्यक्ष, थिमि साहित्य परिषदया अध्यक्ष, मध्यपुर कला परिषद्या सचिव जुयाः ज्या यानादीगु दुसा अमेरिकाय् नं वय्‌कः नेवाः अर्गनाइजेसन अफ अमेरिकाया पूर्व अध्यक्ष खःसा थौंकन्हय् वय्‌कः ल्याय्‌म्ह अमेरिका गुथिया संयोजक खः ।

वय्‌कलं नेपाली व अंग्रेजी भाषं नेवाः सम्बन्धी थीथी लेख प्रकाशित यानादीगु दुसा तःगू पत्रपत्रिकाया नं सम्पादन यानादीगु दु । बहुआयामिक व्यक्तित्व भाजु पुष्कर प्रजापति नेपालभाषाया साहित्य, संस्कृति, कला प्रविधि, संगीत, नृत्य वपरम्परागत वाद्ययंत्र आदियात विदेश अर्थात् संयुक्त राज्य अमेरिकाय् ब्वयादीम्ह छम्ह ज्वःमदुम्ह कलाकार नापं नेवाः अभियन्ता खः । वय्‌कलं बागू दर्जन स्वयाः अप्वः म्ये चिनादीगु दुसा जनकवि दुर्गालालं रचना यानादीगु नेवाः छ नेवाः जु म्येय् नं संगीत बियादीगु दु । थौंकन्हय् लोकंह्वाःगु नेपालभाषाया म्युजिक भिडिओ भिन्तुना, भिन्तुना म्येया निर्देशक तथा संगीतकार नं वय्‌कः हे खः । थुपिं ज्या बाहेक भाजु प्रजापतिया दकलय् न्ह्यथनेबहःगु ज्या नेपाःया संस्कृति कला विदेशय् ब्वयेगु निंतिं सन् २०१८ अमेरिकाय् दयेकूगु कुमारीया रथ खः । प्यचा पांग्रा, १० फिट जाः, ८ फिट ब्या यानाः स्वतँ दुगु थ्व कुमारी रथ नेवाः चित्रकला, कालिगढी, शीप व लगनशीलताया छगू अनुपम नमुना खः । थज्याःगु रथ नेपालंपिने थौं तक गनं नं निर्माण जूगु मदुनि । थ्व रथ निर्माणया माष्टर माइन्ड व संयोजक वय्‌कः खः । अथेहे थुगु दँया (सन् २०२३) बिस्काः जात्राया निंतिं अमेरिकाय् कलापूर्ण द्यःखः दयेकल, थ्व द्यःखः दयेकेगुया डिजाइन व बिस्काः जात्रा सम्पन्न यायेगु ज्याया संयोजन नं वय्‌कल हे यानादीगु खः ।

भाजु प्रजापति छम्ह कलाकार नं खः । वय्‌कलं नेपालय् च्वनादीबलय् पलिस्था ख्यालः धेंधेंबल्लाखय् ब्वति कयाः स्वकःतक उत्कृष्ट कलाकारया सिरपाः त्याकादीगु दुसा ख्वपया नृत्य प्रतियोगिताय् नं दकलय् बांलाःम्ह प्याखं निर्देशकया सिरपाः त्याकादीगु दु । अथेहे वय्‌कलं अन्तराष्ट्रिय ख्यलय् अर्थात् अमेरिका लगायत बंगलादेश, मेक्सिको, क्यानाडा, भारत आदि थासय् नं थःगु भाय्, नृत्य, नाटक, धिमेबाजा आदि प्रर्दशन यानाः थःगु कला संस्कृति प्रवद्र्धन यायेगु ज्याय् तःजिगु योगदान बियादीगु दु ।

नेपालभाषा संगीतयात क्वातुक्क मतिना याइम्ह थ्वय्‌कः थौंकन्हय् थःगु कला, तजिलजि, भाषा, साहित्य, परम्परागत बाजंतय्‌गु संरक्षण सम्वद्र्धनया ज्याय् सक्रिय जुया न्ह्यानाच्वनादीगु दु । थ्वय्‌कःयात पासा पुचः अमेरीकां -NPPA संगीतया ख्यलय् वय्‌कलं बियादीगु योगदानयात कदर यानाः हनेज्या याःगु दु ।