NewaGyanKosh

  • मोतिलानी ताम्रकार

    शिक्षा व मातृभाषाप्रेमी मोतिलानी ताम्रकारया जन्म ने.सं १०३९ य् अबु बुद्धरत्न स्थापित व मां पुतली स्थापितया कोखं येँया मखंत्वालय् जूगु खः । शिक्षाप्रति मन क्वसाःम्ह मोतिलानीं उदाय् समुदायय् मिसामचात ब्वनेकुथी वनाः ब्वंवनेगु हे चलन मदुगु इलय् तत्कालीन बसन्तपुरय् शहिद शुक्रराज शास्त्रीया केहेँ मय्‌जु चन्द्रकान्तादेवीं ब्वंकीगु कन्या पाठशालय् वनाः च्वये ब्वनेगु सयेकादिल । इहिपाः लिपा थःम्हं बांलाक ब्वनेमखंसां थः मचाखाचापिंत बांलाक ब्वंकेगु जक यानादीगु मखसे नेपालभाषा विषय कयाः ब्वनीपिं विद्यार्थीपिंत हःपाः बीगु निंतिं ने.सं. १११९ य् मोतिलानी सिरपाः स्वनादिल । थ्व सिरपाः एस.एल.सी, आइ.ए, बी.ए व एम.ए. तगिमय् नेपालभाषा विषयलय् दकलय् अप्वः ल्याः हयाः पास जूपिं प्यम्ह विद्यार्थीपिंत दँय्‌दसं बीगु सिरपाः खः ।

    मोतिलानि सिरपाः लःल्हायेगु निंतिं छगू अलग्ग हे मोतिलानि सिरपाः कमिति स्वनातःगु दुसा सिरपाःया नितिं छगू अलग हे अक्षयकोषया व्यवस्था यानातःगु दु । स्थापनाकालय् प्रत्येक तगिंयात रु.५०००/ (न्याद्वः) तकाया सिरपाः बीगु यानातःगुली आः सिरपाःया रकम ई कथं अप्वयेका यंकूगु दु । थ्व सिरपाः थौंतक मदिक्क न्ह्यानाच्वंगु दु । अथेहे मय्‌जु मोतिलानीं नेपालभाषाया थीथी संस्था गथे— जगतसुन्दर ब्वनेकुथि, च्वसापासा, आशा सफूकुथि आदियात नं थम्हं फुगु आर्थिक ग्वाहालि यानादीगु दु ।

  • मोतिलाल शिल्पकार

    मोतिलाल शिल्पकार

    मोतिलाल शिल्पकला प्रस्तरकला, काष्ठकलाय् छम्ह ज्वः मदुम्ह कलाकार, उद्योगपति, समाजसेवी तथा वाद्यगुरु खः । वय्कःया जन्म यलया जोम्बहालय् बौ स्व. मोहनलाल शिल्पकार व मां हरिमाया शिल्पकारया कोखं ने.सं. १०५५ सिल्लाथ्वः दसमि, मंगलबारकुन्हु जूगु खः । अबुजु स्व. मोहनलाल शिल्पकारया कलाया हःपाःकथं ने.सं. १०७२ दँनिसें कलाकारिता ख्यलय् ज्या न्ह्याकादीगु खः । न्ह्यथने बहःगु कृति—
    १) बि.सं.२०१३ सालय् तात्कालिन जुजु श्री ५ महेन्द्रया राज्यभिषेकया लसताय् थी थी राष्ट्र प्रमुख, प्रधानमन्त्री व विदेशी प्रतिनिधि मण्डलतय्गु निंतिं द्यछा स्वरुप हस्तिहार व काष्ठकलाया थी थी हलंज्वलं निर्माण २) बि.सं. २०२२ सालय् छाउनी स्थित महेन्द्र संग्रहालय कलात्मक सिँया लुखा, झ्याः, तुनांसिँ नापं भवनयात माःगु सकतां सिँया सामान निर्माण ३) बि.सं. २०११–२०२६ सालतक नारायणहिति राजदरवारय् कलात्मक सिँया लुखा, झ्याः, तिकिझ्याःत निर्माण ४) यल लाय्कू दरवारया सुन्दरीचुक, मूचुकया तुनांसिँ, लुखाः, लुँझ्याःया च्वय्पाखे च्वंगु तिकिझ्याः, केशब नारायण चुकया कलात्मक झ्याः मर्मत व निर्माण ५) यँेया कमलादी च्वंगु तात्कालिन रोयल नेपाल एकेडेमिया निंतिं कलात्मक झ्याः व लुखात निर्माण ६) यँेया हनुमानध्वाखा व लाय्कू क्षेत्रया कलात्मक लुखा, झ्याः निर्माण व मर्मत ७) ख्वपया दतात्रय मठ व देगलय् युनेस्को पाखेंया योजनाय् काष्ठकलाया लुखा व झ्याः निर्माण ८) पशुपति क्षेत्रय् दुगु वेद बिद्याश्रम भवनय् काष्ठकलाया झ्याः, लुखाः व थी थी वेदया मूर्ति निर्माण ९) सिंहदरवार स्थित परराष्ट्र मन्त्रालयया न्हूगु हलय् निखें नं मूर्ति तयाः पार्टिशन निर्माण १०) जनकपुरया राम जानकि मण्डपय् कलात्मक झ्याः, लुखा व मूर्ति निर्माण ११) चौताराय् नेपाली शैलीया दयेकुगुलि कलात्मक तिकिझ्याः, तोरण व तुनाःसिँ निर्माण १२) गोरखा स्थित मनकामनाया देगलय् साधा तुनांसिँ तयातःगुलि अष्टमातृकाया मूर्ति तयाः तुनांसिँ निर्माण १३) बि.सं. २०३० सालय् तात्कालिन जुजु श्री ५ वीरेन्द्रया राज्यभिषेकय् येँया तिंख्यलय् मन्दिरया स्वरुप मन्दः निर्माण, थौकन्हय् गोदावरीया पार्कय् तयातःगु दु । ब्वज्या— १) ललितपुर कला प्रदर्शनी २००८ २) नेपाल हस्तकला प्रदर्शनी २०२९ ३) कल्याण तथा सुरक्षा समिति पाखेंया मेला २०३१ ४) शुभ जन्मोत्सवया लसताय् पाटन औद्योगिक मेला २०३३ ५) शुभ जन्मोत्सवया लसताय् पाटन औद्योगिक मेला २०३६ ६) औद्योगिक प्रदर्शनी २०३६ पाटन औद्योगिक मेला २०३८ ७) नेपाल हस्तकला प्रदर्शनी २०३८ ८) औद्योगिक प्रदर्शनी भृकुटी मण्डप २०३९ ब्यापार प्रवद्र्धन पाखेंया औद्योगिक प्रदर्शनी, होटल शंकर २०४१ ब्यापार प्रवद्र्धन पाखेंया औद्योगिक प्रदर्शनी, होटल एभरेष्ट । अथे हे वय्कलं यलय् न्यकूजात्रा ब्यवस्थापन समितिया पुलांम्ह नायः तथा बाद्यगुरुया म्हसीकाकथं स्वरलिपि सहितगु न्यकूजात्रा चले यायेगु निंतिं धाःबाजं, नौ बाजा व मेयागु शब्द व बोल नांयागु सपूm च्वयाः पिथना दिल । बौद्ध परियत्ति शिक्षायात थपू याये निंतिं सपूm प्रकाशन व निःशुल्क वितरण । नेपाः दुनेया थी थी बौद्ध विहार निर्माणय् ग्वहालि व विहारय् स्थापना यायेया निंतिं आपालं बुद्धमूर्ति दान ।

  • मोतिशान्ति शाक्य

    नांदंम्ह समाजसेवी मय्‌जु मोतिशान्ति शाक्यया जन्म ने.सं १०७५स मां ज्ञानदेवी स्थापित तथा अबु मणिरत्न शाक्यया कोखं येँया भोटाहिति त्वालय् जूगु खः । समाजसेवा तथा साहित्यय् थ्वय्‌कःया जीवनया निगू आयाम खः ।

    मचांनिसें थःगु भाषा साहित्यपाखे मन क्वसाःम्ह मोतिशान्ति तत्कालिन अन्तर हाइस्कुल साहित्य सम्मेलन, अन्तर कलेज न्ह्यसः लिसः कासाय् ब्वति कयाः थीथी सिरपाः व पदक त्याकादीम्ह मय्‌जु खः । थ्वय्‌कःया न्हापां सार्वजनिक जूगु च्वसु खः जि ला छपाः भुतुमाली गुगु कवितायात अन्तरकलेज नेपालभाषा साहित्य सम्मेलनय् द्वितीय पुरस्कार प्राप्त जूगु खः । इहिपाः लिपा छुं ईया नितिं थ्वय्‌कलं थःगु च्वसा दिकादीसां लिपा हानं थःगु सिर्जनशील प्रतिभायात उजागर यानादिल ।

    नेपाली व नेपालभाषां नं उलि हे च्वयेगु यानादीम्ह थ्वय्‌कःया मू लेखन विधा कविता व बाखं खः । थ्वय्‌कःया बाखं, कविता, हाइकु, मुक्तक थीथी पत्रिकाय् पिदंगु दुसा थीथी साहित्यक कार्यक्रमय् प्रस्तुत जूगु दु । थःगु अनुभुतियात कविता, बाखंपाखें प्वंकेगु जक मखु मेपिंत नं थःगु नुगःखँ पुंकाबीफुगु थ्वय्‌कःया सिर्जनाया विशेषता खः । लँजुवाः, मां जुइ यःसा, म्वाय् न्हिला थ्वय्‌कया चर्चित कविता खःसा सुभाय्, उर्जा, कोरोना थ्वय्‌कःया लोकंह्वाःगु बाखंत खः । थ्वय्‌कः आँखादान समाजया सल्लाहकार नेपालभाषा मिसा खलः येँया आजिवन सदस्य, मांभाय् खलः यलया सल्लाहकार, नेपालभाषा मंकां: खलः यलया दुजः आदि जुयाः समाजसेवी कथं जक मखु भाषिक अभियन्ता कथं नं थःत म्हसीके बियादीगु दु ।

  • मोतीकाजी शाक्य

    मोतीकाजी शाक्य

    स्व. मोतीकाजी शाक्यया उपनां जोगरत्न खः । वय्कः धातुकलाया छम्ह ज्वःमदुम्ह कलाकारया जन्म ने.सं.१०३४ युगादि नःमिखुन्हु जूगु खः । वय्कःया अबुजु दानरत्न शाक्य खःसा वय्कःया स्व. कका मोतीकाजी शाक्यया हःपाःकथं ने.सं.१०४९ निसें कलाकारिता ख्यलय् ज्या न्ह्याकादीगु खः । वय्कःया कलाया बिषेशता धयागु लँु, वहः, सिजः, ली, नँया उत्कृष्ट कलाकृति दयेकेगु व कतां कियेगु खः । कला सृजनाया ब्वज्या— १) कृषि तथा शिल्पकला प्रदर्शनी कालिम्पोङ भारत २) घरेलु कला प्रदर्शनी, येँ ३) नेपाल हस्तकला, येँ ४) एसिया ७२ मेला नयाँ दिल्ली ५) राष्ट्रिय कला प्रदर्शनी, येँ । न्ह्यथने बहःगु कृति— श्री ५ त्रिभुवनया ख्वाःपाः अंकित रु १ दबल व छम्वहःया बुत्ता कियाः मोडल दाइस निर्माण । २) नेपालय् सर्वप्रथम फुकं सरकारी थी थी तहया जागिरदारतय्गु निंतिं सरकारी बाय्ज निर्माण । ३) नेपालय् सर्वप्रथम न्हाय्कंया सोकेशय् स्वयम्भू व पशुपतिया देगः निर्माण । ४) भारतया पश्चिम बंगालया तात्कालिन राज्यपाल सुश्री पद्मजा नाइडुया गभर्नस कप निर्माण, थुगु कप दार्जलिङ जिल्लाब्यापी सव डिभिजन कासाय् छ्यलेगु परम्परा दु । सिरपाः— १) श्री ५ त्रिभुवनया मुहार अंकित रु १ व ५० गः म्वहः मोडलया निंतिं तेस्रो पुरस्कार (२००९) २) कालिम्पोङ भारतय् जूगु प्रदर्शनीइ मेटल वर्कय् प्रथम पुरस्कार प्राप्त (२०१४) ३) नेपाल हस्तकला प्रदर्शनी सान्त्वना पुरस्कार (२०४२) ४) विश्व हिन्दू सम्मेलनय् जूगु कला प्रदर्शनी सान्त्वना पुरस्कार (२०४४)

  • मोतीराजा बज्राचार्य

    येँ, ध्वाखाबहाःया भाजु मोतीराजाया जन्म सन् १९४७ स जूगु खः । भारतया मराठावाडा विश्वविद्यालयपाखें चिकित्साशास्त्रय् स्नातक यानावःम्ह थ्वय्कः नांदंम्ह कार्डोलोजिष्ट खः । छातिया ल्वय् उपचारया ख्यलय् अतिकं विशिष्टता दुम्ह थ्वय्कःपाखें थुगु ख्यलय् आपालं शोध च्वसुत च्वयाः पिथना दीगु दु ।

  • मोहन दुवाल

    नेपालभाषाया कविता व विविध च्वसू च्वयादीम्ह भाजु मोहन दुवालया जन्म वि.सं. २००६ जेठ २० गते भ्वँत, काभ्रेय् जूगु खः । वय्‌कःया मांया नां खिल कुमारी दुवाल व बौया नां गणेशबहादुर दुवाल खः । भ्वँतय् च्वनाः वय्‌कलं नेपालभाषा व खस् नेपाली भाषाया साहित्यय् मदिक्क अथक योगदान यानादीगु दु ।

    २०२० सालपाखे भ्वँतय् मचाः पुचः स्वनाः ल्हांतच्वया–पौ पिथनेगु अभियानया वय्‌कः अभियानकर्ता खः । अबलय् हे वय्‌कलं थःगु सम्पादनय् ल्हातंच्वयापौ फसंपुगु लप्ते पिकयादिल । रेडियो नेपालं जीवन दबू ज्याझ्वः लिकाःगुया विरुद्धय् येँ जूगु आन्दोलनय् सक्रिय सहभागी जुयादिलसा भ्वँतय् वय्‌कलं थुकिया विरुद्ध कार्यक्रमया संयोजक व अभियानकर्ता जुयाः ज्या यानादिल ।

    वय्‌कलं छुं दँ काभ्रे बहुमुखी क्याम्पसय् नेपालभाषाया प्रशिक्षक जुयाः नेपालभाषा ब्वंकेगु ज्या नं यानादिल । वय्‌कःया नेपालभाषाय् प्रकाशित कृति थुकथं दु— चुलिजाःगु स्वां (चिनाखँ मुना–२०२३), जः=जीवन, जीवन=जः (चिनाखँ मुना–२०५९), जि न्हाय्‌कं :

    न्हाय्‌कंया दुने जि (विविध–२०७९) । वय्‌कलं खस् नेपाली भासं नीच्यागू सफू च्वयाः पिकयादीगु दु । अथेहे वय्‌कलं सम्पादन यानादीगु नेपालभाषाया पत्रिका, सफू थुकथं जुल –सः (काभ्रे बहुमुखी क्याम्पसया दँपौ), झी नेवाः (दँपौ)–११२८, मत/अभिमत (खण्ड ३–२०५४) । वय्‌कलं खस् नेपालीभाषं सम्पादन यानाः पिकया वयाच्वनादीगु जनमत लय्‌पौया ल्याः ११६ यात नेपालभाषा साहित्य ल्याःया रुपय् बि.सं.२०६३ इ पिकयादीगु खः ।

    भाजु मोहन दुवाल भ्वँतय् गठन जुगू नेपालभाषा मंकाः खलःलगायत फुक्कं धयाथें नेपालभाषाया संगठन, नेवाः पत्रकार राष्ट्रिय दबू जिल्ला कचाः व केन्द्रीय समिति लिसें दलुचा व पलिस्था पत्रिकाया सल्लाहकार खः । सुकुन्दाया संरक्षक खः । अथेहे वय्‌कः तःगू हे संघ संस्थाया जीवंकाछि दुजः जुयादीगु दु ।

    भाजु मोहन दुवालया भाषा व साहित्यय् सक्रियता व योगदानया कदर यासें वय्‌कःयात सक्वय् २०२० सालपाखें महाकवि गिरिजाप्रसाद जोशीं भाग्योदय मा.वि सम्मान यानादीगु खः । अथेहे वय्‌कःयात कुमारी प्रकाशन व ईलोहं प्रकाशनया नःलि वाःपौ पाखें नं सम्मान याःगु जुल । वय्‌कःयात नेवाः पत्रकार राष्ट्रिय दबू पाखें सत्यमोहन जोशी सिरपाः देछाःगु जुल ।

  • मोहन शाक्य

    अबु हिराकाजी शाक्य व मां नानिमाया शाक्यया कोखं ने.सं. १०८४ यंलागाः दसमि, बुधबारखुन्हु यलया सिन्चाहितिइ जन्म जूम्ह मोहन शाक्य २०३९ सालंनिसें संगीत ख्यलय्‌ मदिक्क सक्रिय जुया च्वनादीम्ह खः । वय्‌कःया आशा नकःमिनाप हालादीगु ‘मैंचिया सपलय्‌ च्वंगु स्वाँनं स्वइत स्वइच्वन’, ‘सुराई’, ‘मुसुक्क न्हिलाः जितः छकः स्वये छं मज्यू ला ?’, ‘जिं छता खँ ल्हाये थन छकः स्व’ लिसेंया ज्वःम्ये लोकं ययेकूगु म्ये खः । ३० पु म्ये पिथनादी धुंकूम्ह मोहन शाक्यया न्हय्‌पु भजन म्ये नं थुकी दुथ्याः ।

  • मोहन हिमांशु थापा

    बौ रामशरण थापा व मां नन्दकुमारी थापाया क्वखँ येँया गोकर्णय् साहित्यकार समालोचक भाजु मोहन हिमांशु थापाया ने.सं. १०६० इ जन्म जूगु खः । भाजु हिमांशु थापां नेपाली विषयय् विद्यावारिधि यानादीगु खःसा वय्‌कःया च्वसा नेपाली साहित्य नापनापं छम्ह नेवाः मखयां नं नेपालभाषा साहित्य क्षेत्रय् उतिकं च्वन्ह्यात । साहित्य क्षेत्रय् वय्‌कःयागु विधा कविता व समालोचना खः ।

    माछापुच्छ्रेया न्ह्यलय् सुपाय्‌या मृत्यु नेपालभाषां च्वयादीगु वय्‌कःया दकलय् न्हापांगु चिनाखँ खः । थ्व चिनाखँ ने.सं. १०८८ य् सितु पत्रिकाय् पिदंगु खः । नेपालभाषा थःगु मातृभाषा मखुसां नं साहित्य धयागु सकस्यां मंकाः खः धयागु भावना नुगलय् तयादीम्ह भाजु डा. हिमाशु. थापाजुया नेपालभाषा साहित्य क्षेत्रय् तःधंगु योगदान दु ।

    त्रिभुवन विश्वविद्यालय पाटन क्याम्पसय् नेपालभाषा विषयया एम.ए.या पठनपाठन न्ह्याकूबलय् नेपालभाषा ब्वंकेगु यानादीपिं न्हापांपिं प्राध्यापकपिं मध्ये थ्वय्‌कः नं छम्ह खः । उगु इलय् थ्वय्‌कलं पूर्विय साहित्य ब्वंकादियाः थ्व विषयया शिक्षकया अभावपूर्ति यानादीगु खः ।साहित्य लेखन पाखे थ्वय्‌कलं जापानी हाइकूयात नेपालभाषां भाय्‌हिलाः ने.सं. ११०६ य् न्हू जापानी हाइकू नामं सफू पिथनादिलसा थःगु हे सम्पादनय् ने.सं. १११३ य् श्रीलंकाया न्हूबाखं सफू पिथनादिल । थ्व बाहेकं नेपालभाषा समालोचना साहित्यया लागा तब्या यायेगुलिइ नं थ्वय्‌कःया तःधंगु योगदान दु ।

    धुस्वां साय्‌मिया गंकी, पुर्णबहादुर वैद्यया सरासु कविता संग्रहयात कयाः थ्वय्‌कःया समालोचनात्मक लेख पिदंगु दु । नेपालभाषाय् थ्वय्‌कःया समालोचना म्हो हे जक पिदंगु खःसां समालोचनाया ख्यलय् थःगु बिस्कंगु म्हसीका तयेफुम्ह व्यक्तित्व खः । थथेहे नेपाली भाषाय् वि.सं. २०३६ सालय् साझा प्रकाशनपाखें समालोचना सफू साहित्य परिचय नांगु सफू पिथनेधुंकूगु दु ।

  • मोहनकाजी राजोपाध्याय

    बा गणपति राजोपाध्याय व मां लक्ष्मीवाणी राजोपाध्यायया कोखं ने.सं. १०६३ आश्विन शुक्लपक्ष षष्ठी कुन्हु येँ न्हाय्‌कंत्वालय् बाखं व गजल च्वमि मोहनकाजी राजोपाध्यायया जन्म जूगु खः । पौराणिक बाखं कनेगु, पुजा पाठ यायेगु, धार्मिक कर्मकाण्ड यायेगु संस्कारय् ब्वलंगु खःसां वय्‌कःया थःगु मांभाय् नेपालभाषा प्रति नं उतिकं हे नुगः क्वसाः । झीगु समाजय् ब्वलनाच्वंगु विसंगति व विकृतियात ध्याचू नकाः बाखं व गजल च्वयादीम्ह भाजु राजोपाध्यायया न्हापांगु कृति प्रसाद बाखं (सितु, ७/३७) ने.सं. १०९०य् पिदंगु खः । वय्‌कलं नेपालभाषाया साहित्य क्षेत्रय् थःगु पलाः बाखं साहित्यपाखें न्ह्याकादीगु खःसा ने.सं.११०८य् भचा भचा गजल मुना सफू पिथनाः भाषा साहित्य ख्यलय् लोकंह्वाःम्ह गजलकार कथं थःत पिब्वयादिल ।

  • मोहनकृष्ण डंगोल

    नेपालभाषाया नांदंम्ह दबू प्याखंमि व च्वमिया मोहनकृष्ण डंगोलया जन्म ने.सं १०५० य् अबु देवकृष्ण डंगोल तथा मां बेखामाया डंगोलया कोखं येँया किलागः त्वालय् जूगु खः । भाषानिभाः प्रेमबहादुरयात गुरु मानेयानादीम्ह वय्‌कः लजगाः कथं छम्ह सिभिल इञ्जिनियर खःसां थःगु भाषा साहित्य, संस्कृतिप्रति अतिकं मनक्वसाःम्ह व्यक्तित्व खः । वय्‌कलं थःगु जीवनया ल्याय्‌म्ह ई दबू प्याखं च्वयेगु, हुइकेगु जक मखु थः हे कलाकर जुयाः दबू प्याखनय् म्हितेगु तकं यानादिल । थथे भाजु मोहनकृष्णं च्वयाः येँयाःबलय् दबुली हुयकादीगु प्याखं खः— मनू म्हसीके, आः जिल का, थम्हं म्हुयागु गाः, न्हूगु समाज, स्वैत छु यः आदि । थुपिं प्याखं मनोरञ्जनया ल्याखं जक मखसे सुधार उन्मुख सन्देश नं ल्वाकज्याःगुलिं तत्कालिन समाजय् आपालं लोकंह्वाःगु खः ।

    वय्‌कःया प्याखं जक लोकंह्वाःगु मखसे प्याखंम्वःया रुपय् नं भाजु मोहनकृष्ण डंगोल तसकं नासलं लीम्ह कलाकार जूगुलिं तसकं लोकंह्वाःगु खः । तर थुपिं प्याखंया पाण्डुलिपि सुरक्षित यानातयेमफुगु कारणं थुपिं प्याखं सफूया रुपय् पिकायेमफुत ।

    थम्हं हे प्याखं च्वयाः, थः हे म्हिताः क्यनाजूम्ह मोहनकृष्णं लिपा विधि हे विपरित जुसेंलि (ने.सं ११३१) उपन्यास पिकयादिलसा थः न्हूदँ समारोह समितिया नायः जुयाः पोखराय् भिंतुना रायालि वनागुया लुमन्ति कथं पोखरा मुना निसें भिंतुना तक (ने.सं ११३२) सफू पिथनादिल । अथेहे विधिया लः (ने.सं. ११३३) भृकुटी (नाटक, ने.सं ११३४), विकल्प (उपन्यास) सफू पिकयाः थःगु सिर्जनशील प्रतिभायात म्हसीके बियादिल । मोहनकृष्ण डंगोलया जीवनया थीथी आयाम मध्ये समाज सेवा, भाषा सेवाया आयाम नं खः ।

    वय्‌कलं ज्यापु महागुथि नेपाःया संरक्षक, ज्यापु महागुथि येँ म.न.स.या नायः, नेवाः देय् दबूया न्वकु आदि जुयाः नं समाज तथा भाषासेवाया ज्या यानादिल । थुलि जक मखु थम्हं अति श्रद्धा यानाम्ह थः गुरु प्रेमबहादुर कसाःया लुमन्ति कथं गुरु व थःगु नां स्वानाः प्रेममोहन सिरपाःया नामं ने.सं ११३१ छगू सिरपाः स्वनादिल । थ्व सिरपाः नेपालभाषाय् उलि विकास जुइमफयाच्वंगु साहित्यिक विधा उपन्यास व नाटकयात थपु यायेगु तातुनाः दकलय् उत्कृष्ट नाटक व उपन्यासया सफूयात पालंपाः यानाः निदँय् छकः बीगु ५००००।— तका दांया सिरपाः खः । थथे गुरुया नां स्वानाः स्थापना जूगु थ्व सिरपाः नेपालभाषा सिरपाः इतिहासय् न्हापांगु सिरपाः खः । थ्व सिरपाःयात निरन्तरता बीगु निंतिं प्रेममोहन सिरपाः गुथिया नं स्थापना यानादीगु दु । थथे थःगु समाज व भाषासाहित्यया ज्या यायां मोहनकृष्ण डंगोलं वि.सं २०७३ असोज ३ गते थःगु नश्वर देह त्वःताझाल ।