ईन्द्रायणी फिल्मस्पाखें ने.सं.११२९ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाः निर्देशक राजु स्यस्यः खः । थुकी बाखं सुरेन्द्र तुलाधर अले छायाँकार विनोद डंगोल खःसा कलाकारकथं भिन्तुना जोशी, राजु महर्जन, राजेन्द्रमान शाक्य, मञ्जु श्रेष्ठ, सुरेन्द्र तुलाधर, अमृतचन्द्र श्रेष्ठ, श्यामसुन्दर शिल्पकार, अर्णेश्वरी शिल्पकार दुथ्याः । संकिपाय् याकः म्ह्याय्या इहिपाः जुइवं छेँय् खनेदइगु सुन्यता व इहिपाः जुयाःवंगु छेँय् जुइगु व्यवहारया बाखं ब्वयातःगु दु ।
NewaGyanKosh
-

याक्वमुको
याक्वय् काकाः उकिइ दुगु सुका थें चीपुगु तार ल्हातं सालाः मेगु ल्हाःया पतिंचां थाइगु थ्व बाजंयात याक्वमुको, याकुपिंचा व याकुचा बभू नं धाइ । नेवाःतय् थीथी जात्रा पर्व व प्याखनय् थ्व बाजं थाइगु चलन दु । थ्व बाजं थ्यंमथ्यं १८ सेमि हाकः व १४ सेमि ब्या दुगु छिपय् यानातःगु भ्वकाचा दथु फुस्लुं यानाः बाय् पंत्वाःया छखेया गौ ध्यनाः मेखे च्वलय्चिया छ्यंगुलिं भुनाः सुका थें चीपुगु तार छ्यंगूया दथुइ ह्वतं दुछ्वयाः सिंकाय् थाकाः दयेकीगु खः । थौंकन्हय् थ्व बाजं उलि छ्यलाबुलाय् मदु ।
-
याचिं बहाः (हेरनीलवर्ण महाविहार)
हेरनीवलवर्ण महाविहार थिमिया कुति चिभा त्वालय् अवस्थित प्राचिन विहार खः । थुगु विहारयात याचिं बहाः नं धायेगु याः । थुगु बहाः गुबलय् दयेकल धयागु प्रामाणिक अभिलेख छुं मदुसां थिमिया वज्राचार्यपिनि प्यंगुलिं कवः (बहाः कवः, इना कवः, मादु कवः व क्वां कवः)या वज्राचार्यपिं वयाः दीपंकरयात स्वां छायेगु पुजा यायेमाःगु चलन दुगुलिं याचिं बहाःया दीपंकरयात मूलम्ह दीपंकर धायेगु चलन दु । उकिं थिमिया मेगु बहाः स्वयाः पुलां खः धयागु अनुमान यायेफु ।
थुगु बहाःया दक्षिणपाखे उत्तराभिमुख अक्षोभ्य बुद्धया क्वाःपाः द्यः दु । क्वाःपाः छेँया निगूगु तल्लाय् आगं क्वथा खःसा स्वंगूगु तल्लाय् दीपंकर पलिस्था यानातःगु दु । गुंलाथ्वद्वादशी निसें ञलाथ्व पारुतक थनया दीपंकरयात मूलुखाया दलानय् अले गुंलागा त्रयोदशी जुगचःह्रे पञ्चदान कुन्हु बहाःया पिने फल्चाय् ब्वयेगु चलन दु । उखुन्हु हे हेमवर्ण महाविहार व गुणकिीर्ति महाविहारया दीपंकरपिंत बाजागाजा सहित थिमि, नगदेश, बोडेय् जात्रा याइगु चलन ल्यनाच्वंगु दु ।
-
यादवलाल कायष्ठ
नेवाः अभियन्ता भाजु यादवलाल कायस्थया जन्म ने.सं.११०० य् जूगु खः । वय्कःया मांया नां विमला कायस्थ व बाःया नां शिवलाल कायस्थ खः । वय्कःया थाय्बाय् क्वाःद्वँ थँहिति खः । न्हापा नेपाली सेनाय् ज्या यानादीम्ह वय्कः थौंकन्हे सम्पदा संरक्षण महाअभियानय् आवद्ध जुयाः ज्या याना वैच्वनादीगु दु । भाजु यादवलाल कायस्थ स्वनिगःया ल्वहँ हिति आदि सम्पदाया संरक्षण व मर्मत सम्भारया ज्याय् न्ह्यलुवाः जुयाः ज्या यानाः वैच्वनादीगु दु । भाजु कायस्थ सम्पदा प्रेमी अभियन्ता खः । स्वनिगःया पहिचानयात ल्यंका तयेगु अभियानय् वय्कःया सक्रियता व योगदान न्ह्यथनेबहः जू ।
-
यादवलाल वैद्य
पोखराया भाजु माणिकलालया काय्भाजु यादवलाल सन् १९४२ स बूगु खः । वेलायतया लीडस् विश्वविद्यालयपाखें सन् १९७३ स भूगोल बिषयस स्नातकोत्तर क्वचायेका वःम्ह वय्कः नेपाःया जलवायु सम्बन्धय् नक्साङ्कन यायेगुली न्ह्यलुवाः, नापनापं नेपाःया थासंथासय् भूमिगत जलश्रोत अनुसन्धान यासें लःया समस्या ज्यंकेगुली आपालं भूमिका म्हितादीम्ह भाजु खः ।
-
यान्त्रिकपुर
यान्त्रिकपुर सफू मय्जु अपर्णा प्रधानं च्वयादीगु चिबाखं संग्रह खः । ने.सं. ११४२ य् पिदंगु यान्त्रिकपुर चिबाखं मुनाया पिकाकः कुतः पिकाकः खः । थुकी सामाजिक कुण्ठा, नारी समस्या, बाल मनोवैज्ञानिक, यौन आदि विषयवस्तुया न्यय्पु चिबाखं दुथ्याः । रोबोट अर्थात यन्त्र मानव व यान्त्रिकपुर काल्पनिक स्थलया वर्णन दुगु यान्त्रिकपुर चिबाखं थ्व सफुलिइ दुथ्याःगु मुख्यगु चिबाखं खः । थ्व हे चिबाखंया नामं थ्व सफूया नां नं यान्त्रिकपुर तयातःगु दु ।
-
यांमिखा
नेपालभाषाया संकिपा ‘यांमिखा’ जगत श्रेष्ठपाखें निर्माण जूगु खःसा निर्देशन रवि डंगोलं यानादीगु दु । थुकी रवि डंगोल व जगत श्रेष्ठया बाखं दुथ्याःगु दु । कलाकारपिं भिंतुना जोशी, रवि डंगोल, रामशेखर नकःमि, नारायणदेवी प्रधान, पुष्कर माथेमा, रञ्जना बज्राचार्य, बसुन्धरा भुसाल, लक्ष्मी गिरी, नरेन्द्र कंसाकार, जगत श्रेष्ठ दुथ्याः । थुकिया छाँयाकार राजु मानन्धर खः । थुगु संकिपाय्– न्ह्यःने थः जःखः खनेदुगु जक सत्य मखु, झीके तापाक्क स्वयेगु यांमिखा नं दयेमाः धकाः क्यनातःगु दु ।
-
यांमिखा
आख्यानकार भाजु मथुरा साय्मिया उपन्यास खः— यांमिखा । लुमन्ति खलःया लुखां थ्व उपन्यास ने.सं. ११०३ य् पिदंगु खः । मथुरा साय्मिया खुसि थें सल्ल बाःवंगु शैलीं च्वयातःगु थ्व मतिनां भय्ब्यूगु सामाजिक उपन्यास खः ।