NewaGyanKosh

वं नकतिनि प्रेम यात मथुराकृष्ण साय्‌मिया झिपु बाखं मुनातःगु सफू खः । प्रदीप्त पुस्तकालयं ने.सं. १०८२ इ पिथंगु थ्व सफुलिइ व वइतिनि, निप, व मनू, मतिना, टाङ टाङ….. एघार, मार–विजय, कला, खा–मिखा, सोगु सुका व वं नकतिनि प्रेम यात शीर्षकय् बाखं दुथ्यानाच्वंगु दु । थुगु सफुलिइ प्रेमबहादुर कसाः व दुर्गालाल श्रेष्ठया छत्वाः छत्वाः टिप्पणी नं दु । अथेहे कमलप्रकाश मल्लं थःगु धापू तयादीगु दु ।

मुक्कं प्रेमया सम्बन्धय् च्वयातःगु बाखं मुना खः— वं नकतिनि प्रेम यात । थुगु बाखनय् आदर्श प्रेमपाखे न्ह्याः वनेत मनूयाके पिलू वइगु सामाजिक व मनोवैज्ञानिक कमजोरीत उलेगु ज्या यानातःगु दु ।

वंगलहः विमल ताम्राकारया च्वसां पिज्वःगु सफू ने.सं. १११६ चउलाथ्व एकादशिकुन्हु कुतः पिकाकःपाखें पिदंगु खः । थुगु सफुलिइ नीच्यापु हाइकु दुथ्याना च्वंगु दु । थुगु सफुलिइ दुथ्यानाच्वंगु हाइकुइ कुटाक्षर नापं प्रचलित नेपाल लिपि नं छ्यलातःगु दु । थुकी प्रकृति व जीवन लिसे स्वानाच्वंगु थीथी विषयवस्तुया खँ न्ह्यथनातःगु दु ।

वंघत्वाःया आजुद्यः व येँदेय् निबन्ध सफूया च्वमि नांजाःम्ह संस्कृतिविद् बलदेव जुजु खः । थ्व सफू ने.सं ११३० य् इन्द्र–जवाहर सहयोग गुथिं पिथंगु खः । थ्व वंघःत्वाःया आजुद्यः व येँदेय्‌या च्वमिं बलदेव जुजुं थः च्वनाच्वंगु त्वालय् च्वंम्ह अर्थात् वंघःत्वालय् च्वंम्ह आजुद्यःया बारे शास्त्र, इतिहास, संस्कृति व दार्शनिक पक्षयात तर्कपूर्ण व अनुसनधानमूलकढंगं दुवालाः च्वयातःगु सफू खः ।

तुयू पुंया च्वसां पिज्वःगु वँय् चिनाखँ सफू ने.सं. ११२८ सिलाचःह्रेकुन्हु कुतः पिकाकः पाखें पिदंगु खः । थुकी थीथी विषयया न्यय्‌न्यापु चिनाखँ दुथ्याकातःगु दु । चिनाखँ दुने थम्हं भोग यानाच्वंगु जीवन्त बाखं ब्वयातःगु दु । दुःख, पीर वेदनाया भावत अप्वः न्ह्यथनातःगु दु । हरेक मनूतय्‌तके दुःख दु । दुःखया रूप जक पाः । छन्हु खरानी जुयाः फुना वने मानीगु जिन्दगी छाय् अभिमान, उकिं भिंगु कर्म यानाः न्ह्याःवनेमाः धयागु दर्शनया खँ नं न्ह्यथनातःगु दु ।

बौ धारणीधर बज्राचार्य व मां इन्द्रमाया बज्राचार्यया कोखं ने.सं. १०६९ तछलागा षष्ठी कुन्हु यलया नःत्वालय् साहित्यकार भाजु वंशीधर बज्राचार्यया जन्म जूगु खः । भाजु वंशीधर बज्राचार्य छम्ह पत्रकारिता व चित्रकला पाखे अनुभव दुम्ह व खस भाषाया छम्ह संचारकःमि जुयाः नं लिपा वनाः थःगु मांभाय् नेपालभाषा साहित्यपाखे नुगः क्वसायेकादीम्ह पुलांम्ह साहित्यकार खः । साहित्यकार भाजु वंशीधरं इलय्‌‌ब्यलय् चिनाखँ व हाइकु पाखें थःत म्हसीका च्वंसां नेपालभाषाया व्याकरण ख्यलय् थःत बिस्कं कथं म्हसिकेत ताःलाःगु दु । थथे हे भाषा, जाति व व्याकरण नाप स्वापू दुगु वय्‌कःया न्हापांगु च्वसु सम्पादनया पलेसा खँग्वः माले ज्याय् हुइना भुइना (ने.सं. ११०५) नांगु च्वखँ खः ।

वय्‌कः छम्ह सम्पादक नं जुयादीगुलिं बुद्धधर्मनाप स्वापू दुगु थीथी पत्रिका सम्पादन यायां भाजु वंशीधर बज्राचार्यजुं पटाचारा पल्पसा किपाप्याखं ने.सं. ११२८ य् पिथनादिल । थ्व वय्‌कःया न्हापांगु सफू खः । लिपा वय्‌कःया च्वसा भाषा, जाति व व्याकरणपाखे क्वसाया वन । थुकिया लिच्वः खः वय्‌कःया ने.सं. ११२९ य् पिदंगु निगूगु सफू झीगु भाय् झीगु भाला । अरनिको समाजपाखें वय्‌कः चीन चाःहिलादीबलय् चीनया भौगोलिक, राजनैतिक, आर्थिक, सांस्कृतिक थीथी खँयात कयाः वय्‌कलं ह्याउँगु नांचाया जाला (ने.सं. ११४०) नांगु नीस्वपु नियात्रा च्वखँ संग्रह पिथनादीगु दु ।